De groepsbespreking en overgangsvergadering op het Antoniuscollege

Global Citizenship. Er zullen niet heel veel middelbare schoolleerlingen in Nederland zijn die dit vak op hun lesrooster hebben staan. ‘Het is burgerschap, maar dan internationaal aangevlogen’, zegt Sierra Siemens, die het vak geeft en daarnaast ook leerlingcoördinator is. ‘Het is geen groot vak. Ik geef het uitsluitend in de onderbouw van ons tweetalig onderwijs.’ Naast dat tweetalig onderwijs kent het Antoniuscollege nog twee andere leerroutes: Maatschappij & Cultuur en Technasium. Daan Meijer is teamleider VWO 2, 3, 4 en 5 op de school die ook een havo-afdeling kent en die zo’n 1200 leerlingen heeft.

Het grote voordeel is nu dat heel duidelijk wordt wat er speelt in een klas. Alle docenten die les geven in die klas zitten meteen op een lijn.

Sierra Siemens

Groepsbespreking

Dit schooljaar zette het Antoniuscollege voor het eerst de groepsbespreking in. Meijer: ‘In de week voor de herfstvakantie hebben we de groepsbespreking opengezet. Direct na de vakantie hadden we een prachtig schematisch beeld van alle klassen. Die hebben we wel plenair besproken, maar dat ging nu veel efficiënter. Net als bij de individuele leerlingen werk je met een stoplicht. Het verbaasde mij enorm hoe goed docenten feedback hebben gegeven over de groepsdynamiek, bij iets wat voor hen nog helemaal nieuw was. Daardoor hebben we in relatief korte tijd heel goed inzicht gekregen in de verschillende klassen.’ 

Het vraagt volgens Siemens best een andere manier van denken van de docenten. ‘Ik heb daar ook wel vragen over gekregen, want je moet nu ineens niet meer op individueel niveau kijken maar op klassenniveau. Een voorbeeld is dat een klas het gewoon goed doet, behalve een klein groepje. Mijn antwoord was dan: beschrijf dat vooral. Bij het maken van afspraken met docenten is dat groepje dan iets om op te focussen. Het grote voordeel is nu dat heel duidelijk wordt wat er speelt in een klas. Alle docenten die les geven in die klas zitten meteen op een lijn.’

Bij de beoordeling van de verschillende groepen koos het Antoniuscollege voor vier aandachtsgebieden: taakgerichtheid, huiswerk, veiligheid en samenwerken. ‘De eerste twee thema’s zijn vakinhoudelijk en laten zien hoe de leerlingen met de stof omgaan’, zegt Siemens, ‘Die andere thema’s zeggen juist iets over de sfeer in de klas.’ Meijer vertelt hoe in sommige klassen de taakgerichtheid duidelijk oranje scoorde. ‘Maar daar zat het met de veiligheid wel goed. In andere klassen was dat juist precies andersom. Het is goed om dat zichtbaar te hebben, zodat docenten daar aan kunnen werken.’ 

Siemens herkent het wel. ‘Je hebt klassen waar heel goed gewerkt wordt, maar waar de leerlingen ondertussen elkaar het leven zuur maken. In andere klassen is het zo gezellig dat het werk eronder lijdt. Nu kan de docent bij wie het goed gaat veel sneller tips geven aan de collega die de leerlingen minder goed aan het werk krijgt. Daarnaast komen docenten in de vergadering ook veel sneller tot concrete afspraken, die bij iedereen gelden.’

Bevorderingsbespreking

Daar waar de groepsbespreking aan het begin van het schooljaar wordt ingezet, werd bevorderingsbespreking aan het einde van het schooljaar ingezet. ‘Eigenlijk werkt dat op dezelfde manier’, zegt Meijer. ‘Ook hier werken docenten met het stoplicht en geven ze feedback.’ 

Wij hebben bevorderingsbespreking ingezet voor de 3e klas. Dat vonden wij belangrijk, omdat de leerlingen dan een profiel kiezen.

Daan Meijer

Scholen kunnen de bevorderingsbespreking inzetten voor de warme overdracht of voor leerlingen in de bespreekmarge. Meijer: ‘Wij hebben bevorderingsbespreking ingezet voor de 3e klas. Dat vonden wij belangrijk, omdat de leerlingen dan een profiel kiezen. Op basis van resultaten bij een vak, maar ook van houding in de klas, krijg je veel beter inzicht in de mogelijkheden van een leerling om een bepaald profiel ook succesvol af te ronden. Uiteindelijk heeft dat ertoe geleid dat we met sommige leerlingen het gesprek zijn aangegaan, waarbij de vraag centraal stond of het wel verstandig was om te kiezen voor juist dat profiel, terwijl de informatie van alle docenten misschien zou wijzen op een ander profiel.’ 

Ook de ervaringen met deze bespreking waren positief. ‘We zijn nu die overgangsvergaderingen nog aan het evalueren’, zegt Meijer. ‘Op basis daarvan beslissen we of we de bevorderingsbespreking aan het eind van dit jaar schoolbreed gaan gebruiken.’