Laten zien hoe vaardig je bent bij De Nieuwe Thermen

Vijf  keer per jaar organiseert De Nieuwe Thermen in Heerlen, een school voor vmbo-t en onderbouw havo, zogenaamde draaideurweken. ‘We mogen dan zelf activiteiten en durfopdrachten gericht op vaardigheden inplannen’, vertelt Imke Feijen, leerling van havo 3. ‘Van die activiteiten maken we een verslag met tekst en foto’s. Je zou dat kunnen zien als bewijs dat we het gedaan hebben. Eerder verzamelden we dat in een word-document, maar sinds dit schooljaar doen we dat in een digitaal portfolio.’ 

We mogen dan zelf activiteiten en durfopdrachten gericht op vaardigheden inplannen

Imke Feijen - Leerling

Met haar klas bezocht Imke een tentoonstelling van Keith Haring in Glaspaleis Schunck, het cultureel centrum in Heerlen. ‘Daar moesten we een kunstwerk maken in zijn stijl. En dat heb ik in mijn portfolio gezet, niet alleen het eindproduct, maar ook hoeveel tijd ik eraan besteed heb en welke vaardigheden daarbij een rol speelden. In dit geval was dat vooral zelfstandig werken en goed opletten en aandachtig werken.’

‘Het gaat ook om openstaan voor de creativiteit van anderen, daar interesse voor tonen’, vult Chantal Arnoldussen aan. Arnoldussen is docent creatieve vakken en mentor van klas 3. ‘Uiteindelijk helpt het portfolio leerlingen om vaardigheden zo goed en zo breed mogelijk te ontwikkelen.’
‘Het portfolio sluit perfect aan bij ons onderwijsconcept’, vertelt Nadine Wolfs, docent Engels en mentor van klas 4. ‘De begrippen dromen, denken, durven, doen staan daarin centraal. Natuurlijk is kennis belangrijk, maar vaardigheden zijn minstens zo belangrijk. En dat belang neemt alleen maar toe.’

Het portfolio sluit perfect aan bij ons onderwijsconcept. 

Nadine Wolfs - Docent Engels en mentor klas 3

Uitdaging

In het portfolio houden leerlingen niet alleen bij wat ze hebben gedaan, maar is ook zichtbaar waar ze nog aan moeten werken. Arnoldussen laat zien hoe dat wordt weergegeven in een  model, dat eruit ziet als een web met acht hoeken. ‘Het is een achthoek waar rondom de vaardigheden vermeld staan als samenwerken, creatief- en probleemoplossend denken, sociale vaardigheden, zelfregulering en communiceren. Heeft een leerling bijvoorbeeld veel samengewerkt, dan wordt dat deel van het model ingevuld. Maar zelfstandig werken kan nog helemaal blanco zijn. Dan ziet de leerling dat hij daar nog aandacht aan moet besteden en wordt hij door de mentor uitgedaagd om ook aan vaardigheden die een leerling moeilijk vindt te werken.
Wolfs is blij met het portfolio. ‘Leerlingen zijn meer met hun eigen leerproces bezig dan voorheen. En dat betekent dat ze bewuster werken aan het ontwikkelen van vaardigheden.’ Imke herkent dat. ‘Een van de dingen die ik in mijn portfolio heb gezet, is dat ik een paar keer ben wezen skiën in Snowworld in Landgraaf. Dan moet je zelf afspraken maken, zelf vervoer regelen en dat soort dingen meer. Je hebt een middag plezier, maar je hebt er toch ook wat van geleerd.’ 

Ook Imkes maatschappelijke stage, drie dagen meelopen op haar oude basisschool, kreeg een plek in haar portfolio. ‘Ik vond het heel leuk en leerzaam, misschien wil ik na de havo wel naar de pabo.’ Met dat ze het zegt, slaat de twijfel toe. ‘Maar misschien wil ik toch ook wel iets met design gaan doen.’
Iets anders wat de leerlingen kunnen opnemen in hun portfolio zijn de zogenoemde leerlabs die de school op donderdagmiddagen organiseert. ‘Vaak komt er iemand naar school of wij gaan ergens naar toe om met een bepaald thema aan de slag te gaan’, vertelt Imke. Zoals het bezoek aan Keith Haring. ‘Maar’, vult Wolfs aan, ‘ook wij als docenten hebben af en toe leerlabs. En om aan ouders van brugklasleerlingen te laten zien wat een leerlab is en hoe we daar werken hebben we ook voor hen een leerlab ingericht. Het thema daarvan is: hoe werken we met Catwise? Zo weten de ouders direct hoe zij en hun kinderen gedurende het jaar diverse keren feedback krijgen.

Leerlingen hebben later een mooie herinnering aan wat ze op school gedurende een aantal jaren gedaan hebben.

Chantal Arnoldussen - Docent creatieve vakken en mentor klas 3

Zichtbaar

Het portfolio is op allerlei manieren uiterst nuttig, vindt Arnoldussen. ‘Leerlingen hebben later een mooie herinnering aan wat ze op school gedurende een aantal jaren gedaan hebben. Maar wat belangrijker is, is dat ze leren door ermee bezig te zijn. Daarbij is het voor ons als mentoren, naast de feedback van alle docenten in Catwise, een extra middel om te zien waar hun leerlingen staan en  welke vaardigheden ze al beheersen. En ten slotte hebben ze bij de overstap naar mbo of hbo een prachtig document om te laten zien wat ze kunnen en hoe ze gegroeid zijn.’ Imke heeft in het ene jaar dat ze aan haar portfolio kon werken de meerwaarde zeker ontdekt. ‘Ik vind het dan ook heel jammer dat het maar voor een jaar is geweest. Volgend jaar ga ik naar een andere locatie voor de havo-bovenbouw en daar gebruiken ze het portfolio niet.’ 

De Nieuwe Thermen is met ongeveer 320 leerlingen en een klein docententeam een overzichtelijke locatie. ‘Voor ons is het goed te doen om met Catwise en het portfolio te werken’, erkent Wolfs. ‘Maar op grotere locaties vraagt het om een andere organisatie.’ Geregeld worden ze gevraagd om op andere scholen binnen de stichting ervaringen te delen. ‘En doorgaans zijn de reacties daar erg positief. Imke zal volgend jaar alleen haar portfolio van dit jaar kunnen laten zien. Maar misschien starten andere locaties er in de toekomst ook mee en maakt het niet meer uit waar je op school zit om toch naast je diploma een mooi portfolio te hebben.’